Blog Yazıları

30.11.2021 tarihinde 7343 sayılı kanunla TBMM Genel Kurulunda kabul edilen kanun teklifi “İcra ve İflas Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” adıyla 30.11.2021 tarihli 31675 sayılı Resmi Gazete ’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

1. İCRANIN GERİ BIRAKILMASINA İLİŞKİN DEĞİŞİKLİK

İcra ve İflas Kanunu’nun 36. maddesinde daha evvel Bölge Adliye Mahkemeleri ve Yargıtay tarafından verilen icrayı geri bırakma kararlarını verme yetkisi, Bölge Adliye Mahkemeleri ve Yargıtay nezdinde ilave iş yükü oluşturması ve borçlunun veya vekilinin özel takip ve ilgisini gerektirmesi sebepleriyle, “kanun yolu aşamasına göre takibin yapıldığı yer icra mahkemesine verilmiştir”. Böylelikle uygulamada karşılaşılan sorunlar çözülmesi ve üst derece mahkemelerinin iş yükünün azaltılması amaçlanmıştır. Ancak, icranın geri bırakılması kararının istinaf ve temyiz aşamaları bakımından ayrı ayrı alınması usulü muhafaza edilmektedir.

2. HACİZ, İHALEYE HAZIRLIK, İHALE SÜRECİ VE İHALENİN FESHİNE İLİŞKİN DEĞİŞİKLİKLER

İSTİHKAK İDDİASI AÇISINDAN: Üçüncü kişi tarafından İstihkak iddiası varsa ve üçüncü kişi haczedilen malın yedieminliğini kabul ederse mal muhafaza altına alınmayacaktır. Ancak, kanun gereği, takibin devamına karar verilmesi durumunda mal muhafaza altına alınabilecektir. Böylece, malın derhal muhafaza altına alınmasıyla üçüncü kişinin yaşayabileceği olası sorunlar önlenmiş olmaktadır.

SATIŞ TALEP SÜRESİ AÇISINDAN: Satış isteme süresiyle ilgili taşınır ve taşınmazlar arasında ayrım vardı. Değişiklikle taşınır ve taşınmazlar arasındaki ayrım ortadan kaldırılmıştır. Her ikisi için de haczedilen malların 1 yıl içerisinde satışının istenebileceği düzenlemesi yapılmıştır. İlaveten, 1 yıl içerisinde satışı talep edilmesine karşın satılmazsa, satış isteme süresi ilk sürenin sona erme tarihinden itibaren 1 yıl daha uzayacaktır.

HACİZLİ MALIN SATIŞ TALEBİYLE BİRLİKTE SATIŞ GİDERLERİNİN PEŞİN OLARAK ÖDENMESİ ZORUNLULUĞU HAKKINDA: Satış talebiyle birlikte kıymet takdiri ve satış giderlerinin tamamının peşin olarak yatırılması uygulaması yürürlüğe girmiştir. Giderler peşin yatmazsa, satış talebinde bulunulmamış gibi olacaktır. Eksik yatarsa 15 gün süre verilebilir. Bu sürede de tamamlanmazsa, satış talebinde bulunmamış sayılacaktır.

İHALELERİN ELEKTRİK ORTAMA TAŞINMASI HAKKINDA: Bilindiği üzere İcra ve İflas Dairelerince yapılan işlemler Ulusal Yargı Ağı Projesi (“UYAP”) kullanılmak suretiyle elektronik ortamda gerçekleştirilmekte, takip işlemleri elektronik ortamda başlatılmakta, borçluların mal, hak ve alacağı sorgulanmakta ve haczedilmekte, mahcuz malın satışı için açık artırmaya başlanmakta ve teklif verilmektedir. İşleyen bu süreçlere paralel olarak elektronik ortamda başlayan teklif verme işlemi sonrası ihalelerin mezat salonlarında fiziki olarak yapılması süreci, ihalelerin elektronik ortamda yapılması şeklinde değiştirilmiştir. Alacaklı ve borçlunun menfaatinin en üst düzeyde korunabilmesi amacıyla getirilen bu değişiklikle birlikte, elektronik ortamda yapılan ihalelere çok daha fazla kişi katılabilecek, ihaleye katılanlar kolay bir şekilde teklif verebilecek ve mahcuz mal veya hak daha hızlı ve rayiç değerinde satılabilecektir. Bu açık arttırmaya ilişkin olarak, teklif verme süresinin 7 gün olduğu belirlenmiştir.

BORÇLUYA RIZAEN SATIŞ YAPMA YETKİSİ VERİLMESİ HAKKINDA: Yapılan köklü değişiklikle, hacizli malların satışını isteme yetkisi alacaklı ile birlikte borçluya da verilmiştir. Ayrıca hacizli mallar için öngörülen satış isteme süresi taşınır ve taşınmaz ayırt edilmeksizin 1 yıla çıkarılmış olup, yeknesaklık sağlanmıştır. Paralel bir düzenleme ile borçluya hacizli malın satışını yapabilme yetkisi (rızaen satış)

tanınmıştır. Kanun koyucunun söz konusu değişiklikle hacizli malların bir an önce satışının

yapılabilmesi ve paraya çevrilebilmesini amaçladığı görülmektedir.

3. İCRA BAŞMÜDÜRÜ SEÇİLMESİ VE İCRA DAİRELERİ BAŞKANLIĞI KURULMASI

Bu kanunla “icra başmüdürü” makamı kurulmuştur. Kanun değişikliğinden önce böyle bir makam bulunmazken yeni düzenleme ile “İcra başmüdürü”, icra müdürü yetkilerine haiz olacaktır. İcra başmüdürlerinin ek olarak adalet hizmetleri tazminatı alması kararlaştırılmıştır.

Bununla birlikte, iş yoğunluğu esas alınarak İcra Dairelerinin fazla olduğu şehirlerde Adalet Bakanlığı tarafından belirlenecek şekilde bir ya da birden fazla “icra daireleri başkanlığı” kurulabilecektir.

4. AVUKATLARIN MESLEKİ SUÇLARIYLA İLE İLGİLİ DÜZENLEME

Avukatların mesleklerine ilişkin olarak işlemiş oldukları suçlar hususunda istinaf kanun yolunda kesinleşmiş olan kararlar için temyiz kanun yolu açılmaktadır. 15 Temmuz 2020 tarihinden önce verilmiş kesin nitelikteki kararlar bakımından geçerli olmayacaktır.

5. HÂKİM VE SAVCI ADAYLARIYLA İLGİLİ DÜZENLEME

Hâkim ve Savcı adaylığı için atanma koşulları bakımından “alışılmışlığın dışında çevrenin yadırgayacağı şekilde konuşma ve organlarının hareketini kontrol zorluğu çekmek gibi engeli bulunmamak” şartı kaldırılacaktır.

6. DAMGA VERGİSİ DEĞİŞİKLİĞİ

İcra taahhüdü, borcun yapılandırılmasına dair sözleşmeler, tutanaklar veya kağıtlar damga vergisinden istisna olacağı hüküm altına alınmıştır.

7. ÇOCUK TESLİMİ İLE İLGİLİ YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER

Türk Medeni Kanunu esas alınarak, çocuğun üstün gelen yararını ele almak, çocuğun kişisel ilişki kurmasına ilişkin olarak verilen kararlara aykırılık barındıracak davranışların önlenmesine yönelik olan düzenlemeler getirilmiştir. Bu düzenlemeler uyarınca, çocukla kişisel ilişkinin kurulmasına ilişkin olarak verilen kararların yerine getirilmemesi durumunda, çocuğun menfaatine aykırılık barındırmaması şartıyla, çocuğun velayetine sahip olmayan anne yahut babanın talebi doğrultusunda velayetin değiştirilmesi mümkün olacaktır.

Buna ek olarak, Çocuk Koruma Kanunu’na “Çocuk Teslimi ve Çocukla Kişisel İlişki Kurulması” başlığını içeren dördüncü bir bölüm de eklenmiştir

Ayrıca, çocuğun teslime ilişkin yeni düzenlemeler yapılmış olup, teslim mekânı ile ilgili olarak yapılacak belirleme işlemlerinin Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Müdürlüğü tarafınca belirlenecek olan teslim mekanlarında yapılması gerekmektedir.

Çocuk teslimi ve çocukla kişisel ilişkin kurulması hususundaki ilam veya tedbir işlemlerindeki maddi külfeti artık Adalet Bakanlığı karşılayacaktır. Bu masrafların avukatlık ücreti hariç tüm masrafları kapsayacaktır. Uzman ve öğretmenlere her çocuk teslimi için ödeme yapılması yasalaşmıştır. Yol tazminatı miktarında ve kapsamında da değişiklik yapılmıştır.

SONUÇ

Sonuç olarak; Yapılan değişiklikler, ağırlıklı olarak bilişim teknolojileri alanında meydana gelen değişim ve gelişime ayak uydurabilmek amacıyla kamu hizmetlerinin daha hızlı bir şekilde ve

daha az maliyetle sunulmasına yöneliktir. 5’inci Yargı Paketi’yle icra dairelerindeki uyumun ve verimliliğin arttırılması amaçlanmıştır. Ayrıca taraflar arasındaki hassas menfaat dengesinin korunması ve işlemlerin hızlandırılmasına da önem verilmiştir.